نگاهي به مبارزات ضداستعمارى و انقلاب الجزاير و فراز و نشيب هاي آن

نگاهي به مبارزات ضداستعمارى و انقلاب الجزاير و فراز و نشيب هاي آن

یکشنبه, 19 بهمن 1393 07:47

• ايران افشاگر

دوران برجسته مقاومت الجزاير

در ۱۸۳۵ مقاومت مردم الجزاير در برابر اشغالگران آغاز شد، دولت فرانسه در ۱۸۳۶ تصمیم گرفت، ضمن سركوب جنبش مردم الجزایر، همه خاك الجزایر را تصرف كند و شهر كنستانتین را تصرف كرد. فرانسویها در جریان تصرف این شهر 3500 نفر تلفات دادند (۱۳اكتبر ۱۸۳۷) ولی برای تسخیر مناطق جنوبی الجزایر با مقاومت “امیرعبدالقادر“ روبه‌رو شدند. امیر عبدالقادر مدت ۱۴سال با دولت فرانسه جنگید و برای جنگ علیه فرانسویان قبایل الجزایری را متحد ساخت و درسال 1837 شكست سختی به فرانسویان وارد آورد به طوری كه طی قراردادي دولت فرانسه مجبور شد به جز بخش ساحلی، بقیه الجزایر را به امیر عبدالقادر بسپارد. اما امیر عبدالقادر بعد از این قرارداد، اعلام كرد كه قوای فرانسه باید ساحل الجزایر را نیز ترك كند، لذا دولت فرانسه نیرویی به فرماندهی ژنرال «بوژو» (Gen –Bugeaud) با ۱۱۵ هزار نیرو از طریق بندر «طنجه» در مراكش قوای عبدالقادر را به محاصره درآورد و باعث شكست وی در ۱۸۴۵ شد.…

عبدالقادر برای جمع‌آوری نیرو به كوهستان‌های الجزایر رفت و توانست تجدیدقوا كرده و راه سپاهیان فرانسه را به سمت جنوب مسدود كند. اما به‌واسطه آنكه امیر مراكش مرزهای كشور خویش را روی سربازان عبدالقادر بست، امیر عبدالقادر دچار شكست شد و سربازان فرانسوی او را اسیر كردند. با شكست او، الجزایر كاملا به تصرف فرانسه درآمد. امیر عبدالقادر به دمشق منتقل شد و تا آخر عمر در تبعید به سر برد و در ۱۸۸۳ در آن شهر درگذشت. پس از جنگ جهانی اول، “امیر خالد“، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت…

بعد از او “احمد مصالی الحاج“ جنبش استقلال‌طلبانه مردم الجزایر را رهبری كرد و در ۱۹۲۷ در كنگره اي  در بروكسل شركت كرد و در آن كنفرانس استقلال مردم الجزایر را از فرانسه خواستار شد. او سپس در الجزایر انجمن «ستاره شمال آفریقا» را با هدف تساوی فرهنگ فرانسوی و عربی پایه‌ریزی كرد ولی روانه زندان شد.

شكل گيري جبهه آزاديبخش ملي الجزاير

دراين هنگام “فرحت عباس“  تحصیلكرده فرانسه و عضو حزب «اتحاد مردم الجزایر» كه توانسته بود در ۱۹۴۶ به عضویت مجلس موسسان فرانسه پذیرفته شود، وارد صحنه شد، وي جنبش دانشجویان مسلمان را در پاریس تشكیل داد.

فرحت عباس در خلال جنگ جهانی دوم “حزب بیانیه آزادی مردم الجزایر“ را بنیاد نهاد و خواهان آزادی الجزایر در قالب یك جمهوری شد. در همین زمان عده‌ای از جوانان الجزایری تحصیلكرده فرانسه به توصیه فرحت عباس در ۱۹۵۰ به عضویت یك سازمان سری (مخفی) كه برای آزادی الجزایر فعالیت می‌كرد، درآمدند. این افراد عبارت بودند از: احمدبن بلا، هواری بومدین، شاذلی بن جدید، محمد بوضیاف، عبدالعزیز بوتفلیقه، كریم بلقاسم، آیت احمد و عده‌ای دیگر. این سازمان فعالیت‌های نظامی و سیاسی را در برنامه خویش جهت رسيدن به آزادی الجزایر گنجانیده بود. 
آنها توانستند «جبهه آزادی‌بخش ملی» (Front de Liveration Nationl)=(FLN) را در ۱۹۵۴ تشكیل دهند، درون این جبهه سیاسی یك جبهه نظامی به نام «ارتش آزادی‌بخش الجزایر» تشكیل دادند كه فرماندهی آن با هواری بومدین بود. آنها پایگاه‌هایی در مراكش، تونس و الجزایر داشتند و زمانی كه جمال عبدالناصر به ریاست‌جمهوری مصر رسید، قاهره تبدیل به پایتخت حكومت موقت الجزایر به ریاست فرحت عباس درآمد.تمامی اعلامیه‌های جبهه‌ آزادی‌بخش ملی از طریق رادیو «صوت‌العرب» از قاهره پخش می‌شد. در اول نوامبر ۱۹۵۴ پس از آنكه دومین بیانیه نظامی جبهه آزادی‌بخش ملی از رادیو قاهره منتشر شد، عملیات چریكی و مسلحانه را از كوه‌های «كابیلی» در الجزایر آغاز كردند.

در بعضي مناطق برخي عليه رزمندگان با فرانسويان همكاري مي كردند كه به آنها «حركي» مي گفتند. حركي ها اجازه بازگشت به الجزاير را ندارند و در حسرت ديدار سرزمين پدري خود به سر مي برند.

اوت ۱۹۵۶ در یكی از مناطق «كاپیلی» در الجزایر یك كنفرانس محرمانه با شركت احمدبن بلا، حسن آیت‌احمد، محمد بوضیاف و رابح بیطاط تشكیل شد تا در مورد خط‌مشی سیاسی – نظامی آینده تصمیم گرفته شود. این گروه سپس به مراكش رفتند تا از آنجا با هواپیمایی كه سلطان محمد پنجم در اختیار آنان گذاشته بود به تونس یا به قاهره پرواز كنند، هویت اصلی آنان بر خلبان پوشیده بود. اما چون یكی از كمك‌خلبانان بن‌بلا را شناخت، هواپیما را به فرودگاه الجزیره هدایت كرد و بن‌بلا و همه دوستانش به‌وسیله پلیس فرانسه بازداشت و به زندان فرانسه منتقل شدند. در خلال دورانی كه بن‌بلا و دوستانش در زندان فرانسه به سر می‌بردند، ارتش آزادی‌بخش ملی به رهبری سرهنگ هواری بومدین، ضربات سختی را بر پیكر ارتش فرانسه وارد ساخت به طوری كه فرانسویان مقیم الجزایر، گروه‌گروه كشور را ترك می‌كردند.

بن‌بلا تا زمان گفت‌وگوهای صلح «اویان» در ۱۹۶۲ در زندان فرانسوی‌ها بود. به علت بالا گرفتن جنگ در الجزایر در ژانویه ۱۹۶۰ ژنرال دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه طی نطقی از مردم الجزایر خواستار برقراری صلحی شجاعانه شد و ضمن سفری كه به الجزایر كرد با اغلب سران قبایل ملاقات و نسبت به اعطای استقلال به الجزایر اظهار تمایل كرد.

استقلال الجزاير

در سوم ژوئیه ۱۹۶۲ (۱۲ تیر ۱۳۴۱) كشور الجزایر بعد از ۱۳۲ سال كه تحت سلطه فرانسه بود به استقلال رسید و در هشت اكتبر همان سال به نام: جمهوریه الجزایره الدموكراتیه الشعبیه (جمهوری دموكراتیك مردمی الجزایر) به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. از ۱۹۵۴ تا روز استقلال یعنی مدت هشت سال «جبهه آزادی‌بخش ملی» مبارزه مسلحانه خود را علیه اشغالگران فرانسوی به‌شدت ادامه داد. ملت الجزایر یك میلیون قربانی داد و در تاریخ كشورهای عرب و شمال آفریقا، الجزایر به عنوان «ارض میلیون شهید» سرزمین یك میلیون شهید معروف شد.

منابع

-منابع اينترنتي

-تاریخ قرن نوزدهم و معاصر نوشته آلبر ماله، ژول ایزدك، ترجمه حسین فرهودی، جلد سوم،

-Middle East and North Africa Europa publication Limited London