نگاهی به مبارزات ضداستعماری و انقلاب الجزایر و فراز و نشیب‌های آن
یکشنبه, ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ ۰۶:۳۸
دوران برجسته مقاومت الجزایر
در ۱۸۳۵ مقاومت مردم الجزایر در برابر اشغالگران آغاز شد، دولت فرانسه در ۱۸۳۶ تصمیم گرفت، ضمن سرکوب جنبش مردم الجزایر، همه خاک الجزایر را تصرف کند و شهر کنستانتین را تصرف کرد. فرانسوی‌ها در جریان تصرف این شهر ۳۵۰۰ نفر تلفات دادند (۱۳اکتبر ۱۸۳۷) ولی برای تسخیر مناطق جنوبی الجزایر با مقاومت “امیرعبدالقادر“ روبه‌رو شدند. امیر عبدالقادر مدت ۱۴سال با دولت فرانسه جنگید و برای جنگ علیه فرانسویان قبایل الجزایری را متحد ساخت و درسال ۱۸۳۷ شکست سختی به فرانسویان وارد آورد به طوری که طی قراردادی دولت فرانسه مجبور شد به جز بخش ساحلی، بقیه الجزایر را به امیر عبدالقادر بسپارد. اما امیر عبدالقادر بعد از این قرارداد، اعلام کرد که قوای فرانسه باید ساحل الجزایر را نیز ترک کند، لذا دولت فرانسه نیرویی به فرماندهی ژنرال «بوژو» (Gen –Bugeaud) با ۱۱۵ هزار نیرو از طریق بندر «طنجه» در مراکش قوای عبدالقادر را به محاصره درآورد و باعث شکست وی در ۱۸۴۵ شد.…
عبدالقادر برای جمع‌آوری نیرو به کوهستان‌های الجزایر رفت و توانست تجدیدقوا کرده و راه سپاهیان فرانسه را به سمت جنوب مسدود کند. اما به‌واسطه آنکه امیر مراکش مرزهای کشور خویش را روی سربازان عبدالقادر بست، امیر عبدالقادر دچار شکست شد و سربازان فرانسوی او را اسیر کردند. با شکست او، الجزایر کاملاً به تصرف فرانسه درآمد. امیر عبدالقادر به دمشق منتقل شد و تا آخر عمر در تبعید به سر برد و در ۱۸۸۳ در آن شهر درگذشت. پس از جنگ جهانی اول، “امیر خالد“، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت…
بعد از او “احمد مصالی الحاج“ جنبش استقلال‌طلبانه مردم الجزایر را رهبری کرد و در ۱۹۲۷ در کنگره ای در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم الجزایر را از فرانسه خواستار شد. او سپس در الجزایر انجمن «ستاره شمال آفریقا» را با هدف تساوی فرهنگ فرانسوی و عربی پایه‌ریزی کرد ولی روانه زندان شد.
شکل گیری جبهه آزادیبخش ملی الجزایر
دراین هنگام “فرحت عباس“ تحصیلکرده فرانسه و عضو حزب «اتحاد مردم الجزایر» که توانسته بود در ۱۹۴۶ به عضویت مجلس موسسان فرانسه پذیرفته شود، وارد صحنه شد، وی جنبش دانشجویان مسلمان را در پاریس تشکیل داد.
فرحت عباس در خلال جنگ جهانی دوم “حزب بیانیه آزادی مردم الجزایر“ را بنیاد نهاد و خواهان آزادی الجزایر در قالب یک جمهوری شد. در همین زمان عده‌ای از جوانان الجزایری تحصیلکرده فرانسه به توصیه فرحت عباس در ۱۹۵۰ به عضویت یک سازمان سری (مخفی) که برای آزادی الجزایر فعالیت می‌کرد، درآمدند. این افراد عبارت بودند از: احمدبن بلا، هواری بومدین ، شاذلی بن جدید، محمد بوضیاف، عبدالعزیز بوتفلیقه، کریم بلقاسم ، آیت احمد و عده‌ای دیگر. این سازمان فعالیت‌های نظامی و سیاسی را در برنامه خویش جهت رسیدن به آزادی الجزایر گنجانیده بود.
آن‌ها توانستند «جبهه آزادیبخش ملی» (Front de Liveration Nationl)=(FLN) را در ۱۹۵۴ تشکیل دهند، درون این جبهه سیاسی یک جبهه نظامی به نام «ارتش آزادیبخش الجزایر» تشکیل دادند که فرماندهی آن با هواری بومدین بود. آن‌ها پایگاه‌هایی در مراکش، تونس و الجزایر داشتند و زمانی که جمال عبدالناصر به ریاست‌جمهوری مصر رسید، قاهره تبدیل به پایتخت حکومت موقت الجزایر به ریاست فرحت عباس درآمد.
تمامی اعلامیه‌های جبهه آزادیبخش ملی از طریق رادیو «صوت‌العرب» از قاهره پخش می‌شد. در اول نوامبر ۱۹۵۴ پس از آنکه دومین بیانیه نظامی جبهه آزادیبخش ملی از رادیو قاهره منتشر شد، عملیات چریکی و مسلحانه را از کوه‌های «کابیلی» در الجزایر آغاز کردند.
در بعضی مناطق برخی علیه رزمندگان با فرانسویان همکاری می‌کردند که به آن‌ها «حرکی» می‌گفتند.حرکی ها اجازه بازگشت به الجزایر را ندارند و در حسرت دیدار سرزمین پدری خود به سر می‌برند.
اوت ۱۹۵۶ در یکی از مناطق «کاپیلی» در الجزایر یک کنفرانس محرمانه با شرکت احمدبن بلا، حسن آیت‌احمد، محمد بوضیاف و رابح بیطاط تشکیل شد تا در مورد خط‌مشی سیاسی – نظامی آینده تصمیم گرفته شود. این گروه سپس به مراکش رفتند تا از آنجا با هواپیمایی که سلطان محمد پنجم در اختیار آنان گذاشته بود به تونس یا به قاهره پرواز کنند، هویت اصلی آنان بر خلبان پوشیده بود. اما چون یکی از کمک‌خلبانان بن‌بلا را شناخت، هواپیما را به فرودگاه الجزیره هدایت کرد و بن‌بلا و همه دوستانش به‌وسیله پلیس فرانسه بازداشت و به زندان فرانسه منتقل شدند. در خلال دورانی که بن‌بلا و دوستانش در زندان فرانسه به سر می‌بردند، ارتش آزادیبخش ملی به رهبری سرهنگ هواری بومدین، ضربات سختی را بر پیکر ارتش فرانسه وارد ساخت به طوری که فرانسویان مقیم الجزایر، گروه‌گروه کشور را ترک می‌کردند.
بن‌بلا تا زمان گفت‌وگوهای صلح «اویان» در ۱۹۶۲ در زندان فرانسوی‌ها بود. به علت بالا گرفتن جنگ در الجزایر در ژانویه ۱۹۶۰ ژنرال دوگل، رئیس‌جمهور فرانسه طی نطقی از مردم الجزایر خواستار برقراری صلحی شجاعانه شد و ضمن سفری که به الجزایر کرد با اغلب سران قبایل ملاقات و نسبت به اعطای استقلال به الجزایر اظهار تمایل کرد.
استقلال الجزایر
در سوم ژوئیه ۱۹۶۲ (۱۲ تیر ۱۳۴۱) کشور الجزایر بعد از ۱۳۲ سال که تحت سلطه فرانسه بود به استقلال رسید و در هشت اکتبر همان سال به نام: جمهوریه الجزایره الدموکراتیه الشعبیه (جمهوری دموکراتیک مردمی الجزایر) به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. از ۱۹۵۴ تا روز استقلال یعنی مدت هشت سال «جبهه آزادیبخش ملی» مبارزه مسلحانه خود را علیه اشغالگران فرانسوی به‌شدت ادامه داد. ملت الجزایر یک میلیون قربانی داد و در تاریخ کشورهای عرب و شمال آفریقا، الجزایر به عنوان «ارض میلیون شهید» سرزمین یک میلیون شهید معروف شد.
منابع
________________________________________
-منابع اینترنتی
-تاریخ قرن نوزدهم و معاصر نوشته آلبر ماله، ژول ایزدک، ترجمه حسین فرهودی، جلد سوم،
-Middle East and North Africa Europa publication Limited London
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر