در آستانه انتخابات ایران؛ نگرانی خامنه‌ای از احتمال مشارکت پایین مردم
سه روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری ایران، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی خود از مردم خواست تا در انتخابات مشارکت کنند.
به گزارش خبرگزاری «تسنیم»، خامنه‌ای مشارکت بالا را سبب «سرافرازی» جمهوری اسلامی و «کوتاه شدن زبان بدگویان» دانست و گفت اگر مشارکت بالا باشد «دشمن‌شاد» نمی‌شویم.
در عين حال، خامنه‌ای در بخشی از سخنرانی خود که سه‌شنبه پنجم تیر، به گروهی از «سیاسیون» که به گفته او «تصور می‌کنند همه راه‌های پیشرفت از آمریکا می‌گذرد» تاخت و همچنین از کسانی که به گفته او «با لبخند دشمن شاد می‌شوند و با لالایی دشمن خوابشان می‌برد» انتقاد کرد.
این سخنان رهبر جمهورى اسلامى توسط طرفداران اصولگرایان می‌تواند به انتقادی از سیاست‌های اصلاح‌طلبان برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران که اکنون با خطر فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل روبرو است، تلقی شود.
با این همه تاکید بسیار خامنه‌ای بر مشارکت مردم در انتخابات با توجه به نظرسنجی‌های رسمی، نشانگر نگرانی او از پایین‌تر آمدن میزان مشارکت در چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری به نسبت انتخابات قبلی است.
میزان مشارکت در انتخابات دوره سیزدهم بنا بر آمار رسمی 48.8 درصد اعلام شد، هر چند که برخی از ناظران معتقد بودند میزان واقعی مشارکت حداکثر نصف میزان اعلام شده است.
در انتخابات قبلی ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی با کسب حدود 30 درصد آرای کل جمعیت واجد شرایط رای به پیروزی رسید، در حالی که پس از او از مجموع آرای اخذ شده 13 درصد آرای باطله و سفید در رتبه دوم قرار گرفت.
دوره سیزدهم انتخابات در سال 1400، بر اساس آمار رسمی با کمترین میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی همراه بود. در انتخابات دوره دوازدهم مجلس که اسفند 1402 برگزار شد نیز درصد مشارکت در کل کشور 41 درصد و در تهران 24 درصد بود.
این درحالی است که نه تنها احزاب، گروه‌ها و جمعیت‌های مخالف جمهوری اسلامی انتخابات ریاست جمهوری امسال را تحریم کرده‌اند بلکه گروهی از فعالان سیاسی در داخل کشور که قبلا به یکی از دو جناح نزدیک بودند گفته‌اند در این انتخابات شرکت نمی‌کنند و نه در فضای مجازی و نه در سطح شهرها اثرچندانی از رقابت‌های انتخاباتی نیست.
نظرسنجی‌ها
نظرسنجی‌های رسمی مراکز مختلف وابسته به حکومت نیز نشانگر کاهش تعداد کسانی‌ست که مایل به شرکت در انتخابات هستند. از جمله نتایج «موسسه افکارسنجی مرکز پژوهش‌های مجلس» نشان میدهد میزان «مشارکت قطعی» در انتخابات که در اوایل خرداد 53.4 درصد بوده در پایان همین ماه به 45.5 کاهش یافته است.
براساس نظرسنجی «موسسه ملت»، 31.8 درصد پاسخگویان درباره شرکت در انتخابات مردد بوده‌اند اما 21.4 درصد گفته‌اند «قطعا شرکت نمی‌کنند».
در همین حال نظرسنجی موسسه «گمان» با نمونه‌ای بیش از 77 هزار نفری، نشان میدهد که 65 درصد از مردم در انتخابات شرکت نمی‌کنند و 12 درصد دیگر هنوز تصمیمی در این باره نگرفته‌اند.
نظرسنجی‌های مختلف درباره میزان آرای نامزدهای انتخابات، نتایج متفاوتی را نیز نشان می‌دهند. به گزارش خبرگزاری برنا، در آخرین نظرسنجی متا، مسعود پزشکیان نماینده مجلس و نامزد اصلاح‌طلب انتخابات با 24.4 درصد از محمدباقر قالیباف رئیس مجلس و نامزد اصول‌گرا جلوتر است. این درحالی است که در آخرین نظرسنجی ایسپا که نتایج آن هم دیروز منتشر شد پس از پزشکیان، سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت و نامزد اصول‌گرا با اختلاف کمی قرار دارد و قالیباف سوم است.
نمونه‌ای از تفاوت آمار ارائه شده در دو کانال تلگرامی مرتبط با اصولگرایان افراطی از یک «نظرسنجی صدا و سیما» در 31 خرداد
افزایش هواداران جلیلی نسبت به قالیباف در آخرین نظرسنجی «ایسپا»، توجه بسیاری را جلب کرده است، خبرگزاری جمهوری اسلامی «ایرنا» درباره نتایج متفاوت نظرسنجی‌های مراکز مختلف با محمدجواد بادین‌فکر کارشناس افکار عمومی گفتگو کرده است. به گفته بادین‌فکر این مراکز به گروه‌های سیاسی و گروه‌های فشار متصل هستند و از سوی دیگر حدود 60 از مردم حاضر به پاسخگویی به مراکز نظرسنجی نیستند در نتیجه ضریب اطمینان به این نظرسنجی‌ها با توجه به جامعه نمونه مورد بررسی چندان قابل سنجش نیست.
مناظره پنجم نامزدهای ریاست جمهوری، ظهر سه‌شنبه پنجم تیر در ساختمان شیشه‌ای صداوسیما که محل استقرار واحد مرکزی خبر و معاونت سیاسی است، برگزار شد.
در این مناظره که با موضوع کارآمدسازی دولت از ظهر آغاز شده است، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، معاون رئیسی، رئیس بنیاد شهید و نامزد اصول‌گرا با اشاره به اعتراضات آبان 98 که به کشته و زخمی شدن هزاران نفر پس از اعتراض به افزایش ناگهانی قیمت بنزین، منجر شد گفت: «اعضای ستاد آقای پزشکیان همان افراد دولت آقای روحانی هستند که با خون بنزین را به 3 هزار تومان رساندند.» وی سپس به طبقه کم‌درآمد وعده داد: «با رعایت الگوی مصرف تمام این انرژی ها را به صورت رایگان دریافت خواهید کرد»
علیرضا زاکانی، شهردار تهران و نامزد أصول‌گرا نیز وعده «یارانه طلایی»، به مبلغ 20 میلیون تومان در سال داد و گفت بنزین را از 3 هزار تومان به 1500 تومان کاهش می‌دهم. او که همانند داورهای فوتبال دو کارت زرد و قرمز با خود به مناظره آورده بود وعده داد که به مفسدان اقتصادی کارت قرمز نشان دهد.
احتمال انصراف زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی
این درحالی است که برخی از فعالان سیاسی می‌گویند انصراف زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی به نفع جلیلی یا قالیباف محتمل است و آنها کاندیداهای پوششی هستند.
در ادامه این مناظره سعید جلیلی از برنامه‌های خود برای آبادانی روستاها، مصطفی پورمحمدی مقام امنیتی سابق، یکی از اعضای هیئت مرگ در قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان 67 و نامزد أصول‌گرا، از ثبات قیمت‌ها، توجه به بورس و همچنین حل مشکل تفاوت قیمت ارز دولتی که به رانتخواری منجر شده به عنوان اولویت‌های اصلی کار خود یاد کرد.
محمد باقر قالیباف نیز وعده داد که حل مشکلات مسکن، بازنشستگی و سایر مشکلات معیشتی را در دستور کار خود قرار دهد. در مقابل مسعود پزشکیان نیز وعده «پاسخگو» بودن رئیس‌جمهور را داد. او همچنین گفت تا زمانی که بین مردم و دولت شکاف وجود دارد ترس از تصمیم‌گیریهای مهم و عدم اطمینان به حمایت مردم نیز وجود دارد.
در همین حال سخنان پزشکیان درباره «تربیت زنان و دختران توسط ما» با انتقادات گسترده‌ای در میان کاربران رسانه‌های اجتماعی روبرو شده است که دیدگاه او نسبت به زنان را واپس‌گرایانه و به شدت مذهبی خوانده‌اند. پزشکیان گفته بود این زنان و دختران بی‌حجاب و بدحجاب حاصل تربیت ما هستند.
موضوع قرارداد کرسنت در سال 1381 برای صدور گاز به امارات که به یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های مالی و حقوقی در ایران بدل شد نیز در مناظره چهارم مطرح شده بود. در این پرونده علاوه بر خسارت 607 میلیون دلاری به دلیل عدم اجرای قرارداد، نام برخی از چهره‌های مطرح سیاسی از جمله مهدی هاشمی نیز به عنوان واسطه در آن مطرح شد.
زاکانی که بار دیگر در مناظره انتخاباتی، پرونده کرسنت را به میان کشید در سال 1394 اعلام کرده بود مهدی هاشمی، پسر علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور سابق، طرف قرارداد بوده است که براساس آن به دو گروه دیگر در داخل کشور پورسانت تعلق می‌گرفته است.
در جریان آخرین مناظره، قاضی‌زاده هاشمی به قطع اینترنت در اعتراضات آبان 98 توسط وزیر ارتباطات دولت روحانی نیز اشاره کرد. در مقابل پزشکیان گفت دستور قطع اینترنت را شورای عالی امنیت ملی داده بود که جلیلی و قالیباف هم عضو آن بودند.
این در حالی است که همه نامزدهای اصلاح‌طلب و اصول‌گرا در مناظره‌های قبلی موافق قطع اینترنت «در زمان بحران» در کشور بوده‌اند.
در همین حال مرکز تحقیقات صدا و سیما مدعی شده است که براساس نظرسنجی‌ها مخاطبان مناظره‌های انتخاباتی بین نامزدها رو به افزایش بوده است و تعداد کسانی که براساس این مناظره‌ها به تصمیم قطعی رسیده‌اند نیز با افزایش روبرو بوده است. این درحالی است که نظرسنجی ایسپا نشان می‌داد بیش از 73 درصد مردم أصلا مناظره اول نامزدهای انتخابات از سیمای جمهوری اسلامی را ندیده‌اند. العربیه فارسی
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران، جمعه هشتم تیر، در داخل و خارج از کشور برگزار می‌شود که بیش از 61 میلیون نفر در آن واجد شرایط رای دادن هستند.
