به مانند گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با زیر و رو کردن یکی از پرونده‌های ژئوپلوتیکی مهم، جهان را در حالت ترس و آماده‌باش نگاه داشته است.
او با نوشتن یک توئیت ساده روی صفحه توئیترش، نگاه همه جهان را به سوی کاخ سفید و لحظه اعلام تصمیمش درباره توافق هسته‌ای با ایران در ساعت 18 به وقت گرینوویچ جذب کرد.
منابع نزدیک به کاخ سفید اعلام کردند محتمل‌ترین گزینه درباره تصمیم ترامپ، خروج او از توافق هسته‌ای است و این امر به این معناست که او گزارش‌هایی را که هر سه ماه یک بار درباره پایبندی ایران به بندهای برجام ارسال می‌شود را تایید نخواهد کرد.

از نظر حقوقی این "عدم تایید" یعنی چه؟

اگر ترامپ اعلام کند که از برجام خارج می‌شود، چهار سناریوی احتمالی مطرح می‌شود.
ترامپ گزارش دوره‌ای را تایید نمی‌کند، اما منتظر می‌ماند تا واکنش ایران را ببیند. او با عدم تایید گزارش، موضع جدی خود را اعلام کرده و نشان خواهد داد بر خلاف باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، در قبال ایران و حمایت این کشور از تروریسم چشم‌پوشی و تساهل نخواهد کرد.
بخشی از تحریم‌های اقتصادی که در نتیجه توافق هسته‌ای برداشته شده‌اند را به حالت سابق خود باز گرداند.
همه تحریم‌های اقتصادی پیشین را مجددا به کار گیرد. این موضوع بین 3 تا 4 ماه زمان خواهد برد.
دولت آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کند. این موضوع به انزوای اقتصادی ایران از سه طریق منجر خواهد شد. منع خرید و فروش نفت، منع استفاده از سیستم بانکی، تحریم نهادهای ایرانی.
به گفته منابع آمریکایی این اقدامات را مجموعه از اقدامات فزاینده دیگر شامل تحریم هر کسی که به ایران و همپیمانانش کمک کند، همراهی خواهد کرد. این اقدام پیش از این درباره کره شمالی، روسیه و چین به کار گرفته شد. ترامپ از این طریق می‌خواهد دو پیام روشن را ارسال کند:
او می‌خواهد به ایرانیان نشان دهد که زبان تسامح و چشم‌پوشی به تاریخ پیوسته است. آنها نباید به غنی‌سازی اورانیوم، تولید موشک‌های بالستیک بازگشته و تهران نیز باید از حمایت تروریسم و دخالت در امور کشورهای همسایه دست بردارد.
او همچنین می‌خواهد به اروپایی‌ها به روشنی بگوید که امکان "تعلل" در مقابل آمریکا از طریق حمایت از سیاست‌های همزمان از آمریکا و ایران وجود ندارد.
بر اساس آنچه منابع آگاه درباره شرایط موجود در کاخ سفید گزارش کرده‌اند، آنچه مانع اصلاح شروط برجام از سوی اروپایی‌ها براساس خواست دونالد ترامپ می‌شود، در دو نکته خلاصه می‌شود. اروپایی‌ها نمی‌خواند برجام را لغو کنند. آنها می‌خواهند از طریق افزودن بندهای اضافی شرایط را برای مذاکره درباره برنامه موشک‌های بالستیک ایران فراهم کنند، اما این امر با نگاه ترامپ در زمینه مخالفت قاطع با آغاز مذاکرات عقیم در تضاد است. او می‌خواهد سازوکار مشخصی اتخاذ کند که از ساخت بمب اتمی توسط ایران و حمایت این کشور از تروریسم جلوگیری کند.
نکته دیگر به شیوه نگاه اروپایی‌ها به پرونده هسته‌ای ایران است. آنها به دخالت ایران در لبنان از طریق حزب‌الله و دخالت ایران در سوریه و همچنین موضوع ایران-ایرائیل به شکل جداگانه نکاه می‌کنند، اما دونالد ترامپ به ایران به عنوان یک کشور واحد که حامی تروریسم است، می‌نگرد.

آیا تحریم‌ها شرکت‌های خارجی را نیز در برخواهد گرفت؟

تهدید به خروج آمریکا از برجام به تنهایی برای ترساندن شرکت‌های چندملیتی که می‌کوشند خود را از خطرات دور نگاه دارند، کافی بود. این موضوع خود را در قراردادهایی که ایران پیش از این امضاء کرد، نشان می‌دهد. قرارداد ایران و شرکت هواپیماسازی بوئینگ یک نمونه از این دست است.
بهنام طالبلو، کارشناس ایرانی موسسه دفاع از دموکراسی‌ها در واشنگتن به العربیه.نت گفت که اگر رئیس‌جمهوری آمریکا با بازگرداندن مجدد تحریم‌ها از توافق هسته‌ای خارج شود، می‌تواند تهدیدهای جدیدی درباره اتخاذ تدابیر ثانوی علیه بانک‌ها و شرکت‌های خارجی که با ایران همکاری‌های تجاری و اقتصادی دارند، مطرح کند. به گفته طالبلو این موضوع به نوع تحریم‌ها و زمان مطرح شدن آنها علیه ایران بستگی دارد، اما موضوع بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی خواهد ماند.